De staat is de vrijheid

'De staat is de vrijheid' lees ik onder het standbeeld, dat ik passeer op mijn weg naar het Waterlooplein. Hm, ik denk dat ik mensen ken die het daar niet mee eens zijn. Ik herinner me wat een studente van de week zei. 'Hoezo is er een urenplicht? Het is toch raar dat een deel van de bevolking zomaar tot zoiets verplicht wordt. Alleen op basis van leeftijd. Ik voel me net een gevangene die zich elke dag moet melden. En als ik het niet doe, krijgen mijn ouders een boete! 'Ik kan me verplaatsen in het gevoel. De intentie waarmee het recht op onderwijs ooit begon was goed: zorgdragen dat ieder kind de ruimte krijgt om zich te ontwikkelen. Hoe is het verworden tot schoolplicht?

Eigen leerweg

Binnen democratisch onderwijs willen we studenten de ruimte geven invulling te geven aan hun eigen proces. Daarnaast maken we gezamenlijk afspraken, over hoe we daaraan binnen de school invulling geven. De vorm is bij elke school anders, waaruit duidelijk blijkt dat de afspraken gemaakt worden door de betrokkenen.

Studenten, stafleden en ouders dragen ieder op eigen wijze bij om dit proces mogelijk te maken. Binnen de school leren we omgaan met de mogelijkheden en beperkingen van afspraken. Hiervoor verantwoordelijkheid nemen, geeft ook vrijheid. Daarnaast hebben we als scholen natuurlijk te maken met wet- en regelgeving buiten de school. Peter Hartkamp geeft in zijn boek 'Het gedwongen onderwijs voorbij' een beeld van de geschiedenis van democratisch onderwijs. Er zijn flink wat rechtszaken geweest om helder te krijgen: wat is wet en wat is een effect van een dominante cultuur?

Spinoza

Ik vraag me af wie de man is, die deze uitspraak deed. Spinoza, lees ik als ik verder loop. Vanuit welk perspectief kwam hij tot deze uitspraak? Misschien moet ik me daar toch eens in gaan verdiepen, want als het in onze mini-democratie kan werken, moet het toch ook op grotere schaal kunnen lukken? Zeker in Nederland, waar democratie toch al flink geworteld is. Vergeleken met andere landen doen we het nog niet zo slecht, maar blijven werken aan democratische vaardigheden lijkt mij wel op zijn plaats. Wij zijn alvast begonnen.